Sokownik parowy – jak używać? Kompletny poradnik dla domowych przetworów

Prawidłowe używanie sokownika parowego polega na umieszczeniu wody w dolnym garnku, owoców w górnym koszu i podgrzewaniu całości, aby gorąca para wydobyła z nich sok. We Włoszech robienie domowych przetworów, czyli „conserve”, to piękna tradycja. Choć tam częściej robi się passatę pomidorową, idea jest ta sama: zamknięcie smaku lata w słoiku. Sokownik to fantastyczne narzędzie do realizacji tej filozofii.

• Sokownik wydobywa sok z owoców i warzyw za pomocą gorącej pary wodnej.
• Uzyskany sok jest od razu gorący i pasteryzowany, gotowy do długiego przechowywania.
• Do twardych owoców warto dodać trochę wody, a do kwaśnych – cukier według uznania.
• Wężyk do zlewania soku musi być zawsze zaciśnięty klamerką podczas procesu parowania.
• Po procesie z owoców pozostaje mus (pulpa), który można wykorzystać np. na dżem.

Sokownik parowy – jak używać? Budowa i instrukcja krok po kroku

Zrozumienie budowy sokownika jest kluczem do jego poprawnej obsługi. Składa się on z trzech głównych części, ustawianych jedna na drugiej:

1. Garnek na wodę (dolny): To w nim gotuje się woda, tworząc parę.
2. Garnek na sok (środkowy): Ma komin w środku, przez który przechodzi para. To tutaj zbiera się gotowy sok, który odprowadzany jest na zewnątrz przez silikonowy wężyk z zaciskiem.
3. Garnek na owoce (górny): To kosz z perforowanym (dziurkowanym) dnem, do którego wkłada się owoce.

Instrukcja obsługi krok po kroku:

1. Przygotowanie urządzenia. Upewnij się, że wszystkie części są czyste, a wężyk jest prawidłowo zamocowany i zaciśnięty metalową klamerką.
2. Napełnienie wodą. Do dolnego garnka wlej wodę – zazwyczaj około 1/3 do 1/2 jego wysokości.
3. Złożenie i przygotowanie owoców. Złóż wszystkie trzy części sokownika. Owoce umyj, w razie potrzeby usuń gniazda nasienne i pestki (np. z wiśni). Mniejsze owoce jak maliny czy porzeczki wkłada się w całości, większe jak jabłka czy gruszki warto pokroić na mniejsze kawałki.
4. Załadowanie owoców. Wsyp owoce do górnego kosza. Jeśli owoce są bardzo kwaśne, możesz przesypywać je warstwami cukru według własnego uznania (np. 100-200 g cukru na 1 kg owoców).
5. Gotowanie. Postaw złożony sokownik na kuchence i nałóż pokrywę. Doprowadź wodę w dolnym garnku do wrzenia, a następnie zmniejsz moc palnika tak, aby woda stale, ale delikatnie wrzała. Para zacznie przenikać przez owoce, uwalniając z nich sok.
6. Zlewanie soku. Po upływie zalecanego czasu (patrz tabela poniżej), przygotuj wyparzone, gorące butelki lub słoiki. Postaw je niżej niż dno sokownika, zwolnij zacisk na wężyku i zlej gorący sok, napełniając naczynia prawie do pełna. Natychmiast szczelnie zakręć.

Co i jak długo gotować w sokowniku? Przykładowe czasy

Czas potrzebny do uzyskania soku zależy od twardości i soczystości owoców. Liczy się go od momentu, gdy woda w dolnym garnku zacznie wrzeć.

Pamiętaj, że są to czasy orientacyjne. Po procesie w górnym garnku zostanie gęsta pulpa owocowa. Nie wyrzucaj jej! To doskonała baza do przygotowania dżemu, marmolady lub musu.

Czy sok z sokownika jest zdrowy?

Sok z sokownika ma wiele zalet, ale też kilka cech, o których warto wiedzieć.

• Zalety: Jest w 100% naturalny (jeśli nie dodasz cukru), bez konserwantów i sztucznych dodatków. Proces parowania pasteryzuje sok, dzięki czemu można go długo przechowywać. Zachowuje większość minerałów i część witamin (choć wysoka temperatura niszczy pewną ilość witaminy C).
• Wady: Jest to sok klarowny, pozbawiony większości cennego błonnika, który pozostaje w pulpie owocowej. Jeśli dodasz do niego dużo cukru, stanie się napojem wysokokalorycznym.

Mimo wszystko, domowy sok z sokownika jest nieporównywalnie zdrowszą alternatywą dla większości słodzonych napojów i nektarów ze sklepu.

Najczęstsze błędy przy używaniu sokownika

Unikaj tych kilku pomyłek, aby proces robienia soku był łatwy i bezpieczny.

• Zbyt mało wody w dolnym garnku. Woda może całkowicie wyparować, co grozi przypaleniem i uszkodzeniem garnka.
• Zbyt częste podnoszenie pokrywy. Ucieka wtedy cenna para, co znacznie wydłuża cały proces.
• Niezaciśnięty wężyk. Gorący sok będzie kapał na kuchenkę. Upewnij się, że klamerka jest mocno zaciśnięta.
• Używanie brudnych, niewyparzonych butelek. Może to spowodować szybkie zepsucie się soku i rozwój pleśni.
• Wyrzucanie pulpy owocowej. To marnotrawstwo! Z pozostałych w górnym garnku owoców można zrobić pyszny dżem.

Podsumowanie

Sokownik parowy to niezwykle wydajne i proste w obsłudze urządzenie, idealne dla każdego, kto chce zamknąć smak sezonowych owoców w butelkach na zimę. Gwarantuje uzyskanie klarownego, trwałego i pysznego soku przy minimalnym wysiłku. Kluczem do sukcesu jest utrzymanie stałego wrzenia wody, cierpliwość i dbałość o sterylność naczyń, do których zlewamy gotowy produkt. To wspaniały sposób na stworzenie własnej, domowej spiżarni pełnej naturalnych skarbów.